'Abtswoude, de grote veranderingen' in Museum Het Tramstation
31 mei 2019. De nieuwe expositie in
Museum Het Tramstation
in Schipluiden gaat vooral
over de grootste verandering in Abtswoude, of Papsou zoals de bewoners het
gebied noemen: de annexatie door Delft van Abtswoude op 1 februari 1960, ten
behoeve van de bouw van de woonwijken Poptahof, Voorhof, Buitenhof en
Tanthof. De expositie is tot eind 2019 te zien in het museum.
Het museum was volgestroomd met (oud) bewoners van Abtswoude, leden en vrienden van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden
en enkele speciale gasten. Na inleidende woorden van voorzitter Jacques
Moerman verzorgde Wendy Renzen, wethouder van Midden-Delfland, de opening.
Zij vertelde in het kort hoe de gemeente Delft omging met het geannexeerde
gebied Abtswoude en in relatief korte tijd een groot aantal woningen en
flatgebouwen uit de grond stampte. Haar openingshandeling bestond uit het
afronden van de expositie met een archeologische vondst, gedaan door
medewerkers van Camping De Grutto. Wendy legde uit dat het gevonden voorwerp
een handvat was van een vuurklok, die vroeger werd gebruikt om een open vuur
af te dekken tijdens de nacht. Zo kon het vuur (redelijk) veilig de nacht
doorkomen. Wendy plaatste het handvat in de vitrine over Camping De Grutto.
Schipluiden
In 1921, toen de gemeente Hof van Delft werd opgeheven, kwam de Abtswoude,
vanaf de knik in de toenmalige Abtswoudseweg tot aan de grens met Kethel,
bij de gemeente Schipluiden. De oude ontginningsweg had toen een lengte van
ca. vijf kilometer. Het korte gedeelte van de knik naar de Delftse Schie
(bij de huidige Abtswoudsebrug) werd Delfts grondgebied.
Onteigening
In maart 1960, minder dan twee maanden na de annexatie, kregen bewoners
en boeren het verzoek hun woning, bedrijf en weilanden te verkopen aan
Delft. Er zou geen ontkomen aan zijn, vanwege de toen geldende
onteigeningswet. Best traumatisch. Het eerste gedeelte (vanaf Delft gezien)
van de Abtswoudseweg werd Provincialeweg 15 (nu Prinses Beatrixlaan). Alle
boerderijen en woningen werden daar gesloopt zonder noemenswaardige
documentatie, laat staan archeologisch onderzoek. De wijken Poptahof,
winkelcentrum De Hove, Voorhof en Buitenhof werden hier gebouwd.
Boerderij van Van der Maarel, Abtswoudseweg 5 met oprukkende flats. Foto gemeente Den Haag.
Tanthof
In het deel waar de wijk Tanthof werd gebouwd ging het beter: hier werd
slechts een deel van de boerderijen gesloopt; voor de overige boerderijen
wilde Delft een passende herbestemming vinden. Dit is grotendeels mislukt.
Eén boerderij was enige tijd buurthuis De Boerderij. Uiteindelijk werden
alle boerderijen weer verkocht aan particulieren en kregen een
woonbestemming. Alleen Abtswoudseweg 34 (nu Abtswoudse 34) bleef een
boerderij. Het melkveebedrijf met zuivelwinkel van de familie Van Winden is
nu een ‘stadsboerderij’. De weilanden liggen in het open veenweidegebied van
Midden-Delfland.
Buitengebied
Ook in het buitengebied, nu Midden-Delfland, veranderde wel het een en
ander. Hier werden enkele boerderijen afgebroken of raakten hun agrarische
functie kwijt. Voorbeelden zijn Elisabeth, waar dichter H.K. Poot opgroeide,
en de boerderij van Kester, nu camping De Grutto. Aan deze onderwerpen wordt
extra aandacht besteed.
Expositie Abtswoude
De expositie volgt min of meer de verhaallijn van de twee artikelen over
Abtswoude, die gepubliceerd zijn in de Historische Jaarboeken
Oud-Schipluiden 2017 en 2018 (nog steeds te koop in het museum) en de presentatie gegeven in de Hoornbloem op 2
mei 2019 (nu te zien op de beeldschermen in het museum). Drie banners
vertellen achtereenvolgens het ontstaan van Abtswoude, het sociale leven in
Abtswoude en hoe weiland in stadswijk veranderde. De luchtfoto uit de 1963
geeft een mooi overzicht van de Abtswoudseweg met aan beide zijden
afbeeldingen van de, vaak monumentwaardige, bouwwerken. Een mooie collectie
bijzondere voorwerpen uit het vroegere boerenleven maken de expositie
compleet.
De centrale vitrine bevat veel boerengereedschap uit vroeger tijden.
Zie voor openingstijden de website van
Museum Het
Tramstation Schipluiden.
|
|
